Karlijn De Broeck
7 jul 2020
Bijgewerkt: 24 feb 2021
Je zit in een vergadering en je voelt het opkomen… en je denkt "o nee, niet nu!". Je krijgt het warm, je gezicht en hals worden rood en je begint te zweten. Je denkt eraan je truitje uit te doen, maar oei, dan zal iedereen je de natte vlekken onder je oksels zien! Je hart begint sneller te kloppen, is dat door de opvlieger of door de stress die je hebt omdat anderen je zien zweten?
Photo by Hans Reniers on Unsplash
Opvliegers, 'vapeurs' of 'hot flashes' en hartkloppingen behoren tot de bekendste symptomen van de overgang of de perimenopauze.
Wanneer de opvliegers 's nachts optreden spreekt men van nachtzweten.
Ongeveer 2 op de 10 vrouwen krijgen nooit opvliegers. Anderen hebben slechts korte tijd opvliegers. Weer anderen kunnen ze 11 jaar of langer hebben. Gemiddeld is de periode waar de opvliegers en nachtzweten voorkomen ongeveer 7 jaar.
Sommige vrouwen hebben een paar opvliegers per week, andere dagelijks een aantal. Opvliegers kunnen 30 seconden tot 5 minuten duren.
Meestal begint het gevoel van intense warmte bij het hoofd en verspreidt zich naar beneden naar de nek en borst en dat gaat vaak (maar niet altijd) samen met hevig zweten. Opvliegers kunnen ook gepaard gaan met andere onaangename gevoelens, zoals hartkloppingen, een drukgevoel in het hoofd, duizeligheid of zwakte.
In onze eierstokken zitten rond onze geboorte een miljoen eitjes.
De eitjes maken oestrogeen aan. Het aantal eitjes neemt af met de leeftijd. Tussen ons veertigste en vijftigste levensjaar geraken de eitjes op. Dan vermindert en stopt uiteindelijk ook de oestrogeenproductie. De oestrogeenproductie stopt niet van de ene dag op de andere maar je oestrogeenspiegel kan gedurende meerdere jaren schommelen.
Volgens de literatuur is het nog steeds niet helemaal duidelijk hoe opvliegers ontstaan. Sommigen spreken van een mogelijk verband tussen een dalende oestrogeenspiegel en het centraal zenuwstelsel, dat zou dan weer een effect hebben op onze 'interne thermostaat'. Die zou gevoeliger worden waardoor ons lichaam sneller denkt dat het te warm wordt en dan de mechanismen in gang zet om het lichaam snel weer af te koelen.
Wanneer opvliegers 's nachts optreden, kunnen ze slapeloosheid veroorzaken, wat resulteert in slechte concentratie, geheugenproblemen, prikkelbaarheid en uitputting tijdens de dag. Minder slapen kan ook een invloed hebben op het gewicht.
Minder slaap betekent een trage stofwisseling en een verhoogde eetlust. Onvoldoende slaap wordt geassocieerd met een verandering in de hongerhormonen - leptine en ghreline (video). Ghreline verhoogt de eetlust, leptine daarentegen zorgt voor een verzadigingsgevoel. Minder slapen zorgt voor hoge ghreline en lage leptine - de perfecte combinatie die de eetlust verhoogt.
Verder zal je, als je moe en uitgeput bent, niet makkelijk gemotiveerd zijn om meer te bewegen.
Opvliegers verhogen het cortisolniveau, dat wordt ook geassocieerd met gewichtstoename.
Je kan niets doen om opvliegers te voorkomen. Maar je kan de triggers vermijden:
spanning en stress, cafeïne en alcohol, kruidig voedsel en warme ruimtes.
Kleed je in laagjes aan, zodat je kleding kunt uittrekken als een opvlieger hebt.
Zorg voor frisse en goed verluchte ruimtes.
Drink bij het begin van een opvlieger een glas koud water. Dit lijkt bij sommige vrouwen het ongemak te verminderen. Zorg er ook voor dat je voldoende water drinkt, zes tot acht glazen per dag.
Drink niet te veel koffie of alcohol en rook niet.
Eet minder oude kazen. Ze bevatten een chemische stof die opvliegers kan veroorzaken door het temperatuurcontrolecentrum van de hersenen te beïnvloeden.
Zorg voor een goede slaaphygiëne.
Probeer langzaam en diep adem te halen wanneer een opvlieger begint. Het is aangetoond dat het de ernst van opvliegers hierdoor met 44% vermindert.
Vermijd de chemische zonnebrandcrème dat oxybenzone bevat, een synthetisch oestrogeen dat de huid binnendringt en het hormoonsysteem kan verstoren. Zoek naar actieve ingrediënten zink of titaniumoxide. Ze zorgen voor een fysisch (dus geen chemisch) blok tegen schadelijke UVA-straling.
Doe activiteiten die je feel-good hormonen (endorfines) verhogen, dat kan het temperatuurregelsysteem van het lichaam stabiliseren.
Beweeg regelmatig (maar niet binnen 3 uur voor het slapen gaan). Er is aangetoond dat het opvliegers verbetert bij 40% van de vrouwen.
Kortom, een gezonde levensstijl waarbij je voldoende water drinkt, je stress onder controle houdt, aandacht besteedt aan je slaap en voldoende beweegt kan helpen om je opvliegers te 'managen'. Als je het moeilijk vindt om je levensstijl aan te passen, kijk dan eens op welke manier de steun van anderen of een health coach je hierbij zou kunnen helpen.
Als dit allemaal niet helpt en je klachten zijn zo ernstig dat je in je dagelijks functioneren beperkt wordt, neem dan contact op met je arts.
Heb jij last van opvliegers? Heb je nog andere tips om hiermee om te gaan? Deel het in de comments! (onder 'recente blogposts')
Women's health Boost kan je de steun bieden die je zoekt om je levensstijl te veranderen, tijdens een individueel traject of een groepscoachingprogramma.
Groepsgevoel, ondersteuning en kleine veranderingen maken het voor iedereen mogelijk om blijvende resultaten te behalen.
Is health coaching iets voor jou? Doe de test, je vindt de knop om deel te nemen hieronder.
Wil je weten wat health coaching voor jou kan betekenen en hoe de steun van anderen je kan helpen om je doelen te bereiken, boek dan hier je gratis kennismakingsgesprek.